ارزیابی پایداری آبخوان‌های آبرفتی توسط شاخص ردپای آب زیرزمینی مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی

شاخص رد پای آب زیرزمینی ابزار مفیدی جهت ارزیابی استفاده پایدار از منابع آب زیرزمینی و خدمات اکوسیستم وابسته به آن است. در این تحقیق، پایداری 27 آبخوان آبرفتی در شرق دریاچه ارومیه شمال غرب ایران توسط نشانگر رد پای آب زیرزمینی بررسی‌شده است. به‌منظور ارزیابی یکپارچه کمیت به همراه پایداری کیفیت آب در آبخوان‌ها جهت استفاده کشاورزی، شاخص ردپای یکپارچه آب زیرزمینی بر مبنای تحلیل مکانی GIS جهت ارزیابی استفاده‌ شده است. این ارزیابی به مدیران بخش آب در اتخاذ سیاست‌ها و اقدامات مناسب جهت مدیریت پایدار سیستم آبخوان‌ها خصوصاً برای دریاچه ارومیه که با مشکل شور شدن آب در آبخوان‌های مجاور مواجه گردیده کمک شایانی می‌نماید.در این تحقیق شاخصهای GF/A , iGF/A بیانگر پایداری کمی و کیفی آب زیرزمینی اسفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد 20 آبخوان آبرفتی از 27 آبخوان آبرفتی منطقه دارای GF/A بزرگ‌تر از یک و 7 آبخوان آبرفتی دارای GF/A برابر 1 است و هیچ آبخوان آبرفتی حالت استفاده پایدار از منابع آب زیرزمینی ندارد. همچنین 24 آبخوان آبرفتی از 27 آبخوان آبرفتی استان دارای iGF/A بزرگ‌تر از یک می‌باشند و تنها سه آبخوان آبرفتی iGF/A برابر واحد دارد که نشان‌دهنده آلودگی اکثر آبخوان‌ها در اثر شوری ناشی از نفوذ آب‌شور دریا و برداشت بی‌رویه از آبخوان و افت کیفی آبخوان دارد. با اجرای سناریو 10 درصد کاهش مصرف کشاورزی، 14 آبخوان به لحاظ پایداری کمی به حالت پایدار، تغییر وضعیت می‌دهد این سناریو به بهبود شاخص iGF هم کمک کرده و 10 آبخوان به حالت پایدار تغییر وضعیت می‌دهد.